پیش از این که کودک را برای انجام رفتار معینی تنبیه کنید، به او توضیح دهید که از او چه انتظاری دارید. برای مثال، اگر کودک ٣ساله ای با مداد شمعی روی دیوارهای خانه نقاشی کرده است، به او توضیح دهید که چرا این کار مجاز نیست و اگر دوباره این کار را انجام دهد، چه پیامدی برای او خواهد داشت (برای مثال، مجبور خواهد شد به پاک کردن دیوار ها کمک کند یا مدادشمعی ها برای بقیه روز از دست او گرفته خواهد شد.)
اگر چند روز بعد کودک دوباره روی دیوار نقاشی کرد، به او یادآوری کنید که مداد شمعی فقط برای نقاشی کشیدن روی کاغذ است و بعد تنبیهی را که معین کرده اید، اعمال کنید.
هرچه والدین زود تر این نوع قواعد و پیامدهای عدم رعایت آنها را برای کودک معین کنند، هم برای خودشان و هم برای کودک بهتر است.
گرچه در برخی موارد برای والدین راحت تر است که رفتارهای نامناسب گاهگاهی کودک را نادیده بگیرند و تنبیه معین شده را اجرا نکنند، اما چنین برخوردی آموزش انضباط به کودک را مختل می کند.
حفظ تداوم و ثبات در آموزش انضباط به کودک بسیار مهم است و والدین باید به همراه یکدیگر (نه به صورت فردی) تصمیم بگیرند که چه قواعدی را باید در خانه به اجرا بگذارند.
والدین در عین حال که برای کودک روشن می کنند چه رفتارهایی به تنبیه خواهد انجامید، نباید پاداش دادن را نیز فراموش کنند.
اثر مثبت تحسین کردن کودک را دست کم نگیرید. انضباط فقط با تنبیه کردن به دست نمی آید، بلکه تقدیر کردن از رفتار خوب کودک هم در ایجاد آن موثر است. برای مثال، گفتن این جمله به کودک «آفرین که اسباب بازی هایت را در زمین بازی به بچه های دیگر هم دادی!» معمولا موثرتر از تنبیه کردن کودک برای رفتار متضاد یعنی ندادن اسباب بازی هایش به بچه های دیگر است.
کودک خود را تحسین کنید
همچنین باید به خاطر داشت هنگام تحسین کردن، دقیقا مشخص کنید که از کدام رفتار کودک خوشتان آمده است و به تحسینی کلی بسنده نکنید. اگر کودکتان بدون توجه به واکنش های شما به انجام رفتار غیرقابل قبول ادامه می دهد، می توانید نموداری را طراحی کنید و رفتارهای کودک را با مهره های مغناطیسی برای هر روز هفته روی آن مشخص کنید. بعد تصمیم بگیرید که پس از چند بار رفتار نادرست کودک باید او را تنبیه کنید یا پس از چند بار انجام رفتار مناسب به وسیله کودک به او پاداش دهید.
این نمودار را روی یخچال بچسبانید و هر روز رفتارهای مناسب و نامناسب کودک را روی آن ثبت کنید و آن را به کودک نشان دهید.
این نمودار تصویری عینی از وضع رفتاری کودک را به او نشان خواهد داد. هنگامی که این نمودار بر کودک تأثیر گذاشت، او را به خاطر یادگیری کنترل کردن رفتارهای بدش، تحسین کنید.
پاداش یا تنبیه باید به طور روزانه اعمال شود. موکول کردن تنبیه به آینده دور تاثیری نخواهد داشت.
نکته مهم این است با کودکتان صرفا درباره چیزهایی که انجام دادنش بد است، صحبت نکنید، بلکه انجام دادن کارهای خوب را هم به او آموزش دهید. برای مثال، به جای این که به کودک بگویید:«روی کاناپه نپر» به او بگویید:«روی مبل بنشین و پاهایت را روی زمین بگذار.»
نکته مهم، اصلاح رفتار والدین و رعایت نظم و انضباط از جانب آنهاست. اتفاقی که اگر در خانواده نهادینه شود، کودکان را نیز به سمت رعایت نظم سوق خواهد داد.